In memoriam Gulian Crommelin

Op 31 mei overleed Gulian Crommelin, die veel heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de Stichting Kernvisie. Wij kwamen zo’n 25 jaar geleden met elkaar in contact, nadat hij kort daarvoor met functioneel leeftijdsontslag was gegaan als kapitein-ter-zee van de Technische Dienst der Koninklijke Marine. Hij was in 1964 afgestudeerd aan het Koninklijk Instituut voor de Marine in Den Helder, vlak voordat ik als reserve-officier daar les ging geven, onder meer in nucleaire scheepsvoortstuwing, toentertijd een grote wens bij de Marine. We waren elkaar dus net “misgelopen”.

Gulian had een belangrijke rol gespeeld in de overgang van het stoomtijdperk voor scheepsvoortstuwing naar toepassing van gasturbines. Hij ontvouwde een visie dat de volgende stap in de ontwikkeling, mede om milieuredenen, nucleaire voortstuwing zou moeten zijn. Daarbij zou de filosofie KISS (Keep it Safe and Simple) leidend moeten zijn. Onze gedeelde achtergrond leidde tot een langdurige samenwerking in een project dat we NEREUS doopten naar een Griekse zeegod, maar ook een acroniem voor Naturally safe Efficient nuclear Reactor Easy to operate Ultimately simple and Small. In dat acroniem zijn de belangrijkste kenmerken samengevat: inherente veiligheid, eenvoudige regeling door automatische lastvolging en vrijwel geen reactiviteitsverloop gedurende vijf jaar bedrijf door toepassing van zogenoemd slijtend neutronengif. Ook was na de bedrijfstijd een eenvoudige verwisseling van de oude reactorkern met een nieuwe voorzien. Hij was een onvermoeibare pleitbezorger voor kernenergie met presentaties op (inter)nationale conferenties, publicaties in maritieme tijdschriften en voordrachten voor clubs als Rotary en Probus. Dat hij daarbij ook wel op onbegrip stuitte was voor hem een frustratie. In de beginjaren van de stichting verzorgde hij de nieuwsbrief vanuit huis, wat veel werk met zich meebracht met afdrukken en verzenden, waarbij hij grote steun had van zijn echtgenote. Toen ik met emeritaat ging verraste Gulian mij met een vaardag voor mijn gehele Delftse groep op een fregat met oefeningen en demonstraties op de Noordzee, in het geheim door hem voorbereid door zijn contacten met de hoge Marineleiding.

Gulians grote verdiensten voor de Marine vonden uitdrukking in zijn benoeming tot Officier in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden.

Hugo van Dam