Recensie

Ecomodernisme – Het nieuwe denken over groen en groei van Marco Visscher, Ralf Bodelier en anderen is een even welkom als uniek boek over een nieuwe groeiende beweging van groene denkers en doeners. Ecomodernisten vinden dat de mens meer controle over de natuur moet nemen en zien meer in kernenergie en gentech dan in windmolens en biologisch boeren.

Anders dan de klimaatontkenners die ondanks overtuigende bewijzen denken dat de mens geen bijdrage levert aan de opwarming van de aarde en volop doorgaan met het opstoken van fossiele brandstoffen en de Greenpeace/milieudefensieaanhangers die terug willen naar het pré-industriële tijdperk met beperkte kleinschalige energievoorziening en biologisch radijsjes kweken, zijn ecomodernisten van mening dat de natuur voornamelijk wordt beschermd door alles wat onze westerse samenleving zo modern maakt. Wanneer je vreest voor afname van biodiversiteit hoef je je gelukkig niet meer te conformeren aan het bijna religieuze gedachtengoed van de groene beweging. Binnen die stroming wordt gedacht dat moderne samenlevingen geheel op wind en zon kunnen draaien. Ze bekijken wetenschappelijke ontwikkeling en innovatie met een schuin oog, wijzen genetische modificatie af en werken daarmee onder andere de ontwikkeling van ontwikkelingslanden tegen. Bij de ecomodernisten is bovendien geen aanleiding in het boek te vinden op het risico van excommunicatie zoals Mark Lynas en Steven Tindale ten deel viel toen zij als actieve milieubewegingaanhangers kernenergie mogelijk ook als oplossing voor het klimaatprobleem zagen.

Kennis en wetenschap worden juist omarmd en gezien als de sleutel naar een oplossing voor de patstelling in het milieudebat en voortschrijdend inzicht is een pré. Is ecomodernisme nieuw? Ja, in zekere zin wel en voor zover er een aanwijsbaar beginpunt is van het nieuwe denken, dan is dat in 2004. In dat jaar publiceerden Michael Shellenberger en Ted Nordhaus (https://thebreakthrough.org ) een controversieel essay met de titel The Death of Environmentalism. Ze lieten een nieuw optimistisch geluid horen dat was gespeend van morele oproepen tot soberheid. Ecomodernisten stellen dat de huidige groene beweging faalt en dat “nieuwe alternatieve ideeën nodig zijn die realistischer, wenselijker en ambitieuzer zijn – en groener, bovendien.” Dat is hard nodig want de tientallen miljarden euro’s die met steun van Greenpeace en Natuur & Milieu voor Nederland aan het Energieakkoord zijn verbonden komen met name ten goede aan energiebedrijven, landeigenaren en investeerders, terwijl de winst voor het milieu ver te zoeken is. In het hoofdstuk Het sprookje van Zon en Wind legt Bart Coenen uit waarom de Energiewende in Duitsland in de soep draait. De onvoorstelbare vermogensvernietiging (150 miljard Euro) leidt niet tot een afname van CO2. De wil om te slagen is zo groot en de windlobby zo sterk dat windturbines worden geplaatst op locaties waar het onvoldoende waait. En je kan nog zo veel windparken bouwen, als het windstil is heb je een back-up nodig van fossiel of kernenergie en als het veel waait daalt de stroomprijs tot negatief door overschot aan aanbod. Hetzelfde geldt natuurlijk voor zonneenergie. Stroom wordt waardeloos als de zon schijnt. Maar de lobby is ook hier krachtig. De Nederlandse overheid verloor de geruchtmakende zaak tegen Urgenda om zich te committeren aan de acht procent extra CO2-reductie. Dat lijkt natuurlijk hartstikke groen maar blijkt een dure aflaat. Het Energieakkoord gaat een kleine 100 miljard euro kosten (Dat zijn de Deltawerken, de Hogesnelheidslijn, de Betuwelijn, Noord/Zuidlijn en Joint Strike Fighter tezamen, vermenigvuldigd met vier) en dat levert 0,0001 graad minder opwarming op in 2100. Hoera.